Amortisörlerin ve Strut’ların Rolü
Aracınızın süspansiyon sisteminin önemli bir parçası olan amortisörler ve strut’lar, lastiklerinizin yolla olan temasının korunmasına yardımcı olur. Bu neden bu kadar önemli Aracınız yol ile sıkı bir temas içinde olmazsa aracın direksiyon, tepki verme ve frenleme özellikleri olumsuz etkilenebilir. Kaliteli sürüş kontrol ürünleri birçok önemli fonksiyon gerçekleştirir:
- Aşırı gövde ve lastik hareketini kontrol etme
- Aracın hoplama, yuvarlanma, yalpalama, fren sırasında yere yapışma ve hızlanma sırasında çökme hareketlerini azaltma
- Aracın tutarlı bir tepki verme ve frenleme yapmasına yardımcı olma
- Tekerlek hizalamasının korunmasına yardımcı olma
- Lastikler ve diğer süspansiyon parçalarındaki potansiyel erken aşınmaları azaltmaya yardımcı olma
Amortisörler ve Strut’lar Arasındaki Farklılıklar
Çoğu zaman, insanların amortisör ve strut terimlerini birbirinin yerine kullandığını duymuşsunuzdur. Ancak, amortisörler ve strut’lar farklı fonksiyonları olan iki farklı parçadır. Her ikisi de aracınızın sürüş ve tepki verme performansına yardımcı olabilmekle beraber farklı şekillerde çalışırlar. Amortisörler, süspansiyon sisteminin bağımsız bileşenleridir. Strut’lar ise, şasi ve süspansiyon sisteminin en önemli yapısal bileşenidir.
Amortisörler Ne İşe Yarar
Birçok insanın düşüncesinin aksine, geleneksel amortisörler araç ağırlığını desteklemez. Amortisörlerin birincil amacı, yay ve süspansiyon hareketini kontrol etmektir. Bu kontrol, hidrolik sıvısı yardımı ile dağıtılmak üzere, süspansiyon hareketinin kinetik enerjisini termal enerjiye ve ısı enerjisine dönüştürerek gerçekleşir.
Bir amortisörün sönümleme performansı, süspansiyonun hızına ve pistonun içindeki küçük deliklerin veya kanalların sayısına ve büyüklüğüne bağlıdır. Tüm modern amortisörler, hıza duyarlı sönümleme parçalarıdır. Yani, süspansiyon ne kadar hızlı hareket ederse, amortisörlerin sağlayacağı sönümleme o kadar fazla olur. Bu özelliği sayesinde amortisörler, değişken yol koşullarına uyum sağlar ve aşağıdakilerin hızını azaltır:
- Hoplama
- Aşınmış amortisörler nedeniyle yuvarlanma ve yalpalama ve ağırlık transferinin oranını kontrol etme kabiliyetini kaybetme
- Fren sırasında yere yapışma ve hızlanma sırasında çökme
Amortisörler hem sıkıştırma hem de açılma döngüsünde sıvı dolaşımı ilkesine göre çalışırlar. Herhangi bir otomobil veya hafif ticari araç amortisörü sıkıştırma hareketine kıyasla açılma hareketinde daha fazla dirence sahip olacaktır. Sıkıştırma hareketi sırasında aracın yaysız ağırlığının kuvvetini kontrol ederken, açılma döngüsünde ise yayla beraber daha ağır bir kuvvete dayanması gerekir.
Amortisör Parçaları
Amortisörler aslında yağ pompalarıdır. Piston milinin ucuna takılı bir piston, basınç borusundaki hidrolik sıvısına karşı çalışır. Süspansiyon aşağı-yukarı hareket ettikçe hidrolik sıvısı, pistonun içindeki valf kanallarından geçmeye zorlanır. Ancak bu kanallar, pistondan yalnızca küçük bir miktar sıvının geçmesine izin verir. Bu durum, önce pistonu sonra da yay ve süspansiyon hareketini yavaşlatır.
Strut’lar Ne İşe Yarar
Strut, günümüzde önden ve arkadan çekişli araçlardaki birçok bağımsız süspansiyon sistemlerinde kullanılan bir amotisör türüdür.
Bir strut, süspansiyonun en önemli yapısal parçasıdır. Geleneksel süspansiyonlarda kullanılan üst rotilin ve üst salıncağın yerine geçer. Tasarımı nedeniyle bir strut, hafiftir ve geleneksel süspansiyon sistemlerindeki amortisörlerden daha az yer kaplar.
Strut’lar iki temel göreve sahiptir. Öncelikle, strut’lar amortisörler gibi sönümleme fonksiyonu gerçekleştirir. Strut iç yapı olarak geleneksel bir amortisöre benzer. Piston milinin ucuna takılı bir piston, basınç borusundaki hidrolik sıvısına karşı çalışır. Tıpkı amortisörler gibi, valfler de süspansiyonun yukarı ve aşağı hareketi tarafından oluşturulan kuvvetlere direnç oluşturur. Amortisörler gibi, strut da hıza duyarlıdır. Yani, direnç miktarının, süspansiyonun ne kadar hızlı hareket ettiğine bağlı olarak artabilmesi veya azalabilmesi için valflidir.
Strut’ların ikinci bir görevi daha vardır. Amortisörlerden farkı olarak strut’lar, araç süspansiyonuna yapısal destek sağlar, yayı destekler ve lastiği hizalı pozisyonda tutar. Ayrıca aracın süspansiyonuna gelen yan yükün çoğunu taşırlar. Sonuç olarak strut’lar, sürüş konforunu ve yol tutuşu, araç kontrolünü, frenlemeyi, direksiyonu, lastik hizalaması ve diğer süspansiyon parçalarındaki aşınmayı etkiler.
Strut Parçaları
Tipik olarak strutlar, montaj için sert yapısal destek sağlamak üzerestrut gövdesinden, yayın ve süspansiyonun hareketini kontrol etmek için strut gövdesinde sönümleme borusu içerir. Çoğu strut’ta, strut gövdesinin alt kısmı direksiyon mafsalına bağlıdır. Direksiyon mafsalı da alt rotilden geçerek alt salıncağa bağlanır.
Komple bir strut takımı, strut değişiminin tam anlamı ile full bir ünite hâlinde yapılması için gereken tüm parçaları içerir. Aracın ağırlığını desteklemek için strut gövdesini, sönümleme ünitesini amortisör yayı ile birleştirir.
Aracımda Amortisör mü Strut mı var?
Çoğu araçta strut veya amortisör bulunur. Ancak, aracınızın ön kısmında amortisör, arka kısmında da strut veya diğer konfigürasyonlar bulunabilir. Önemli olan, her tekerlekte bir tür sürüş kontrol parçasının bulunmasıdır.
Monroe® amortisörler hakkında daha fazla bilgi edinin, doğru araba parçasını bulun veya bölgenizde bir tamirci bulun.
Bu yazıda yer alan içerikler, yalnızca bilgilendirme amaçlıdır; sertifikalı bir teknisyen ve tamirciden alınan profesyonel tavsiye yerine kullanılmamalıdır. Burada yer alan konulardan herhangi biri hakkında sorunuz veya merak ettiğiniz bir şey varsa, sertifikalı bir teknisyene veya tamirciye danışmanızı öneririz. Burada yer alan herhangi bir içeriğe güvenmeniz sonucu oluşan herhangi bir kayıp veya hasardan hiçbir şekilde sorumlu değiliz.